Ataksja to zaburzenie ruchowe, które charakteryzuje się trudnościami w koordynacji i kontroli ruchów. Osoba z ataksją może mieć trudności z utrzymaniem równowagi, precyzją ruchów, dokładnością i płynnością gestów oraz kontrolą siły wykonywanych ruchów.
Ataksja może być spowodowana uszkodzeniem części mózgu odpowiedzialnych za kontrolę ruchu, w tym móżdżku, który odgrywa ważną rolę w koordynacji ruchowej. Przyczyny ataksji mogą być różnorodne, włączając w to:
- Choroby genetyczne: Niektóre choroby dziedziczone, takie jak ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, mogą prowadzić do wystąpienia ataksji.
- Urazy głowy: Uszkodzenia mózgu spowodowane urazami, takie jak wstrząs mózgu lub urazy pourazowe, mogą powodować ataksję.
- Choroby neurodegeneracyjne: Przykłady to choroba Friedricha, ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, ataksja móżdżkowo-rdzeniowa, zanik móżdżku i inne.
- Choroby układu nerwowego: Takie jak stwardnienie rozsiane, guzy mózgu, udar mózgu, zapalenie mózgu czy porażenie mózgowe dziecięce mogą powodować ataksję.
- Czynniki toksyczne: Niektóre substancje toksyczne, takie jak alkohol czy niektóre leki, mogą uszkadzać układ nerwowy i prowadzić do wystąpienia ataksji.
Objawy ataksji mogą różnić się w zależności od przyczyny i obszaru uszkodzenia mózgu. Typowe objawy obejmują niepewny chód, trudności w utrzymaniu równowagi, trzęsienie rąk lub innych kończyn, trudności w precyzyjnych ruchach, trudności w pisaniu czy mówieniu, niestabilność ruchowa oraz trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
Leczenie ataksji jest ukierunkowane na kontrolę objawów i poprawę funkcjonowania pacjenta. Terapia może obejmować leki, rehabilitację, terapię zajęciową, terapię mowy, fizjoterapię oraz zmiany stylu życia, takie jak unikanie czynników wywołujących pogorszenie objawów (np. alkoholu) i dbanie o zdrową dietę.